Muzeum Podkarpackie w Krośnie od 10 czerwca do 31 sierpnia 2022 roku prezentuje wyjątkową wystawę czasową poświęconą twórczości trzech artystów, których łączą więzy rodzinne: Franciszka, Kazimierza oraz Antoniego Starowieyskich. Ekspozycja ta jest okazją do zapoznania się z dorobkiem znakomitych twórców, którzy wypracowali odrębny styl w kameralnych bądź wielkoformatowych dziełach sztuki. Staranny dobór obrazów umożliwia zgłębienie artystycznego rozwoju i tajników warsztatu każdego z nich oraz poznanie tematyki ich prac.
Franciszek Starowieyski urodził się 8 lipca 1930 r. w Krakowie, zmarł 23 lutego 2008 r. w Warszawie. Był znany pod pseudonimem Jan Byk. Pochodził ze szlacheckiej rodziny pieczętującej się herbem Biberstein, jego rodzicami byli Marian i Janina z Ruczów. Był starszym bratem Kazimierza i Marka. Do 1941 r. mieszkał w rodzinnym majątku w Bratkówce koło Krosna. Następnie po wysiedleniu przez Niemców zamieszkał u rodziny w Iwierzycach koło Rzeszowa i w Siedliskach w województwie kieleckim. W latach 1949-1952 studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w pracowni Wojciecha Weissa i Adama Marczyńskiego, a następnie w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w pracowni Michała Byliny, gdzie w 1955 r. uzyskał dyplom. Uprawiał grafikę użytkową, rysunek, malarstwo. Od 1956 r. zrealizował ponad 300 plakatów o rozpoznawalnym stylu bazującym na zamaszystym i zarazem kaligraficznym rysunku, przywołującym zaskakujące skojarzenia. Inspiracją dla niego był barok i surrealizm. Od 1970 r. antydatował swoje prace trzysta lat wstecz. Był znawcą i kolekcjonerem sztuki, zwłaszcza siedemnastowiecznej. Od 1981 r. zasłynął jako pomysłodawca i realizator 24 spektakli Teatru Rysowania, w czasie których na oczach publiczności powstawały wielkoformatowe prace. Był autorem scenografii teatralnych i telewizyjnych. Wystąpił jako bohater filmu dokumentalnego Andrzeja Papuzińskiego „Bykowi chwała”, grał również jako aktor w filmach: u Andrzeja Wajdy w „Dantonie” oraz u Krzysztofa Zanussiego w „Strukturze kryształu”. Uczestniczył w ponad 200 wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą. Jako pierwszy Polak miał w 1985 r. wystawę indywidualną w Museum of Modern Art w Nowym Jorku. Był wielokrotnie doceniany i nagradzany za swoją twórczość zarówno w Polsce jak i za granicą.
Kazimierz Starowieyski urodził się 27 października 1931 r. w Krakowie, jako syn Mariana i Janiny z Ruczów, jest bratem Franciszka i Marka. Do roku 1941 mieszkał w rodzinnym majątku w Bratkówce koło Krosna. Po konfiskacie majątku przez Niemców przeniósł się z matką i braćmi do Iwierzyc koło Rzeszowa, a następnie do rodziny w Siedliskach i Szczekocinach. Od roku 1948 do 1954 mieszkał w Szczecinie, gdzie ukończył chemiczne studia inżynierskie. Następnie pracował przez trzy lata w fabryce chemicznej w Żarowie koło Wrocławia. Po przeprowadzce do Warszawy, od roku 1958 aż do emerytury pracował na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej, gdzie w 1990 r. uzyskał tytuł profesora. Wykładał również w Wyższej Szkole Zawodowej Kosmetyki i Pielęgnacji Zdrowia w Warszawie. Jest autorem 60 publikacji, 2 podręczników oraz ma na swoim koncie 5 patentów. Karierę naukową wybrał za namową swojej matki, natomiast jego pasją zawsze było malarstwo. Jest samoukiem, przez jakiś czas uczęszczał na zajęcia do malarki Barbary Jonscher. Tworzy w technice olejnej, temperą oraz pastelami. Maluje głównie pejzaże, martwe natury, niekiedy rejestruje marzenia i sny, a także sięga do tematyki religijnej. Na swoim koncie ma kilka indywidualnych wystaw. Świetny kolorysta, lepszy ode mnie. Razem stanowilibyśmy znakomity team – powiedział o swoim młodszym bracie Franciszek Starowieyski.
Antoni Biberstein-Starowieyski urodził się 9 lipca 1973 r. w Warszawie, jako syn Franciszka i Teresy z domu Schroeder. Uprawia malarstwo i rysunek. W latach 1992-1997 studiował na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, uzyskawszy dyplom w pracowni profesora Stefana Gierowskiego. Obecnie jest profesorem uczelni na Wydziale Malarstwa warszawskiej akademii. W 1999 r. otrzymał Nagrodę Redaktora Naczelnego pisma artystycznego „Format” w Konkursie im. Gepperta we Wrocławiu na Krajowej Wystawie Malarstwa Młodych. Jest stypendystą Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2005 r.). Nominowano go do Nagrody im. Cypriana Kamila Norwida przyznawanej przez Samorząd Województwa Mazowieckiego w Dziedzinie Sztuki za indywidualną wystawę w Galerii aTAK (2010 r.). Nominowano go również do nagrody TVP KULTURA „Gwarancje Kultury” w kategorii sztuki wizualne za wystawę indywidualną w Galerii Stefana Szydłowskiego (2011 r.). Maluje głównie portrety, pejzaże oraz sceny we wnętrzach. W jego pracach można wyczuć osobisty, emocjonalny stosunek autora do koloru oraz potrzebę przemycenia do malarstwa tego, co widzi i wyczuwa on w otoczeniu, co utrwala jego pamięć. Uczestniczy w wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i zagranicą. Sztuka to właśnie to, co robi Antoni Starowieyski – uczynić pięknym, ważnym, wartościowym coś uważanego przez większość za banalne i nieistotne – napisał w katalogu do jego wystawy Wojciech Fangor.
Zgromadzone na wystawie dzieła trzech artystów pochodzą z różnych okresów ich twórczości. Prezentujemy wybór przekrojowy, od prac wczesnych aż po najnowsze, głównie ze zbiorów prywatnych rodziny oraz kolekcjonerów, rzadko prezentowane publicznie. Ekspozycję uzupełniają dzieła ze zbiorów Muzeum Narodowego w Lublinie, Muzeum Kultury Szlacheckiej w Kopytowej oraz Muzeum Podkarpackiego w Krośnie.
Wystawa ta da Państwu możliwość wglądu w plastyczny świat genialnych twórców obdarowanych ogromną wyobraźnią artystyczną oraz szansę obcowania z ponadczasowymi dziełami rysunkowymi i malarskimi, a także plakatami.
Koncepcja i scenariusz, aranżacja, kurator wystawy: Anna Guz
Współpraca: Łukasz Starowieyski
Nadzór konserwatorski: Katarzyna Witalis
Opracowanie graficzne: Julia Komornicka
Pomoc przy aranżacji wystawy: Edward Frydrych, Dział Oświatowo-Promocyjny, Dział Administracyjno-Gospodarczy
